"Enter"a basıp içeriğe geçin

XVIII. Yüzyılda Yapılan Islahatlar – Gerileme Dönemi

  • Bu dönemde Batı’nın üstünlüğü kabul edilmiştir.
  • Lale devrinde Kültür ve Teknik açıdan ve Lale devri sonrasında Askeri alanda ıslahatlar yapılmıştır.
  • Batıdan getirilen uzmanlar aracılığıyla ıslahat çalışmaları yapılmıştır.
  • Bu dönemde yeniçeri ve ulema yapılmaya çalışılan ıslahatlara karşı çıkmışlardır.
  • Hukuk ve rejim ile ilgili bir ıslahat bu dönemde yoktur bir sonraki devrin ıslahatları olacaktır.
Lale Devri
Lale Devri

III. Ahmed Dönemi (Lale Devri)

  • Pasarofça ile 1718 yılında Lale devri başlamıştır.
  • 1703 Edirne olayında II. Mustafa, Edirne’ye yerleşmiştir, Cebeciler isyan ederek II. Mustafa’yı öldürmüş ve isyan etmişlerdir. III. Ahmed bu isyanla gelmiş ve 1730 Patrona Halil isyanı ile tahttan inmiştir.
  • Nevşehirli damadı İbrahim paşayı damadı yapmıştır.
  • Dönemin şairi Nedim ve dönemin minyatür uzmanı Levni olarak bilinir.
  • Lale devrinde askeri yenilik yoktur.
  • İbrahim Müteferrika ve Said Efendi’nin getirdiği özel matbaa ile ilk teknik ıslahatı yapmıştır.
  • Hattatların (matbaa gibi çoğaltma görevi) yazı alanında aktif olmasından dolayı matbaa geç gelmiştir.
  • Getirilen bu matbaa ile Dini eser basılmazdı, ilk basılan sözlük Van Kulu Lügatı, Sihahül Cevheri’dir.

Dönem isyanları yönetimin keyifleri doğrultusunda aşırı harcamalarına karşı yapılmıştır.

  • Avrupa’ya ilk geçici elçilikler açılmış ve diplomasi aktiviteleri yoğunlaştırılmıştır.
  • Paris’e 28 Mehmed Çelebi ile ilk elçilik açılmıştır. Mehmed Çelebi Sefaretnameyi yazmıştır.
  • Viyana’ya İbrahim Paşa ile elçilik açılmıştır.
  • İlk çiçek aşısı üretilmiştir (doğudan gelen bir ıslahattır).
  • Kağıt, kumaş, çini imalathaneleri açılmıştır.
  • Tulumbacı Ocağı (günümüz itfaiyesi) kurulmuştur, başlarında Gerçek Davud vardır.
  • Mimari alanda Rokoko, Barok, Gotik çizgiler görülmüştür.
  • Doğu – Batı klasikleri Türkçeye çevrilmiştir.
  • Şukufecilik, ilk çiçekçilik örnekleri.
  • Sadabat Kasrı, eğlenceler için açılmıştır.
  • Yanyalı Esad Efendi isimli Bilim adamı Muallimi Salis (3.Öğretmen) olarak bilinmektedir.
  • Lale Devri kavramının dan ilk kez Kemal Beyatlı söz etmiştir.

I. Mahmud Dönemi

  • İlk Batı tarzı askeri ıslahat I. Mahmud döneminde yapılmıştır.
  • Hendesehane açılmıştır, Ordu için teknik görevliler yetiştirildi.
  • Comte De Boneval (Humbaracı Ahmed) Humbara ocağını kurdu, I. – II. Belgrad’da kullanıldı.
  • Bu dönemde Islahatlarda Müslüman olma şartı aranıyordu.
  • Fransa’ya verilen kapitülasyonlar bu dönemde sürekli hale getirilmiştir.

III. Mustafa Dönemi

  • Baron De Tot (Koca Ragıp Paşa) getirilmiştir.
  • Mühendishane-i Bahri Hümayun temelleri atılmıştır.
  • Osmanlı donanması Çeşme’de yakıldı.
  • Esham senetleri yani iç borçlanmaya gidildi.

I. Abdülhamid Dönemi

  • Halil Hamit Paşa dönemin veziridir.
  • Ulufe alım – satımı yasaklanmıştır, halkın alım gücünü ve paranın değerini korumak amaçlıdır.
  • Yapılan ıslahatlarda Müslüman şartı kaldırıldı.
  • Mühendishane-i Bahri Hümayun açılmıştır.
  • Esham senetleri uygulamaya koyulmuştur.
  • Cülus bahşişi kaldırıldı.

III. Selim Dönemi (Nizamı Cedit Dönemi)

  • İlk köklü ıslahat bu dönemde yapılarak, Meşveret Meclisini (rapor ve fikir amaçlı) kurmuştur.
  • Elçiler daimî hale getirmiştir ve ilk daimî elçilik Londra’da Yusuf Agah Efendi ile elçilik açılmıştır.
  • Şeyhülislamın yetkilerini kısıtlamıştır.
  • Mühendishane-i Berri (Kara) Hümayun kurulmuştur.
  • Matba-i Amire kurulmuştur, ilk devlete ait matbaadır.
  • Fransızca zorunlu yabancı dil haline getirilmiştir.
  • Modern Topçu ocağı kurulmuştur.
  • Bostancı Tüfenkçisi ocağı kurulmuştur.
  • Bu dönemde ABD, Cezayir ile ticaret yapmak için Osmanlı’ya vergi vermiştir.
  • Nizam-ı Cedit (yeni düzen) adıyla yeni bir ORDU kuruldu.
  • İradı Cedit isimli ordu hazinesi kuruldu.
  • Selimiye – Levent kışlası açıldı.
  • Kabakçı Mustafa isyanı ile III. Selim öldürülmüştür.

Nizam-ı Cedit ordusu Cezzar Ahmed Paşa komutasında, Akka bölgesinde, Napolyon’u yenmiştir ve 1801 El Ariş antlaşması imzalanmıştır.


Arkadaşlarınızla Paylaşın:

İlk Yorumu Siz Yapın

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir