XVIII. Yüzyılda Yapılan Islahatlar – Gerileme Dönemi

• Bu dönemde Batı’nın üstünlüğü kabul edilmiştir.
• Lale devrinde Kültür ve Teknik açıdan ve Lale devri sonrasında Askeri alanda ıslahatlar yapılmıştır.
• Batıdan getirilen uzmanlar aracılığıyla ıslahat çalışmaları yapılmıştır.
• Bu dönemde yeniçeri ve ulema yapılmaya çalışılan ıslahatlara karşı çıkmışlardır.
• Hukuk ve rejim ile ilgili bir ıslahat bu dönemde yoktur bir sonraki devrin ıslahatları olacaktır.

III. Ahmed Dönemi (Lale Devri)

• Pasarofça ile 1718 yılında Lale devri başlamıştır.
• 1703 Edirne olayında II. Mustafa, Edirne’ye yerleşmiştir, Cebeciler isyan ederek II. Mustafa’yı öldürmüş ve isyan etmişlerdir. III. Ahmed bu isyanla gelmiş ve 1730 Patrona Halil isyanı ile tahttan inmiştir.
• Nevşehirli damadı İbrahim paşayı damadı yapmıştır.
• Dönemin şairi Nedim ve dönemin minyatür uzmanı Levni olarak bilinir.
• Lale devrinde askeri yenilik yoktur.
• İbrahim Müteferrika ve Said Efendi’nin getirdiği özel matbaa ile ilk teknik ıslahatı yapmıştır.
• Hattatların (matbaa gibi çoğaltma görevi) yazı alanında aktif olmasından dolayı matbaa geç gelmiştir.
• Getirilen bu matbaa ile Dini eser basılmazdı, ilk basılan sözlük Van Kulu Lügatı, Sihahül Cevheri’dir.

Dönem isyanları yönetimin keyifleri doğrultusunda aşırı harcamalarına karşı yapılmıştır.

• Avrupa’ya ilk geçici elçilikler açılmış ve diplomasi aktiviteleri yoğunlaştırılmıştır.
• Paris’e 28 Mehmed Çelebi ile ilk elçilik açılmıştır. Mehmed Çelebi Sefaretnameyi yazmıştır.
• Viyana’ya İbrahim Paşa ile elçilik açılmıştır.
• İlk çiçek aşısı üretilmiştir (doğudan gelen bir ıslahattır).
• Kağıt, kumaş, çini imalathaneleri açılmıştır.
• Tulumbacı Ocağı (günümüz itfaiyesi) kurulmuştur, başlarında Gerçek Davud vardır.
• Mimari alanda Rokoko, Barok, Gotik çizgiler görülmüştür.
• Doğu – Batı klasikleri Türkçeye çevrilmiştir.
• Şukufecilik, ilk çiçekçilik örnekleri.
• Sadabat Kasrı, eğlenceler için açılmıştır.
• Yanyalı Esad Efendi isimli Bilim adamı Muallimi Salis (3.Öğretmen) olarak bilinmektedir.
• Lale Devri kavramının dan ilk kez Kemal Beyatlı söz etmiştir.

I. Mahmud Dönemi

• İlk Batı tarzı askeri ıslahat I. Mahmud döneminde yapılmıştır.
• Hendesehane açılmıştır, Ordu için teknik görevliler yetiştirildi.
• Comte De Boneval (Humbaracı Ahmed) Humbara ocağını kurdu, I. – II. Belgrad’da kullanıldı.
• Bu dönemde Islahatlarda Müslüman olma şartı aranıyordu.
• Fransa’ya verilen kapitülasyonlar bu dönemde sürekli hale getirilmiştir.

III. Mustafa Dönemi

• Baron De Tot (Koca Ragıp Paşa) getirilmiştir.
• Mühendishane-i Bahri Hümayun temelleri atılmıştır.
• Osmanlı donanması Çeşme’de yakıldı.
• Esham senetleri yani iç borçlanmaya gidildi.

I. Abdülhamid Dönemi

• Halil Hamit Paşa dönemin veziridir.
• Ulufe alım – satımı yasaklanmıştır, halkın alım gücünü ve paranın değerini korumak amaçlıdır.
• Yapılan ıslahatlarda Müslüman şartı kaldırıldı.
• Mühendishane-i Bahri Hümayun açılmıştır.
• Esham senetleri uygulamaya koyulmuştur.
• Cülus bahşişi kaldırıldı.

III. Selim Dönemi (Nizamı Cedit Dönemi)

• İlk köklü ıslahat bu dönemde yapılarak, Meşveret Meclisini (rapor ve fikir amaçlı) kurmuştur.
• Elçiler daimî hale getirmiştir ve ilk daimî elçilik Londra’da Yusuf Agah Efendi ile elçilik açılmıştır.
• Şeyhülislamın yetkilerini kısıtlamıştır.
• Mühendishane-i Berri (Kara) Hümayun kurulmuştur.
• Matba-i Amire kurulmuştur, ilk devlete ait matbaadır.
• Fransızca zorunlu yabancı dil haline getirilmiştir.
• Modern Topçu ocağı kurulmuştur.
• Bostancı Tüfenkçisi ocağı kurulmuştur.
• Bu dönemde ABD, Cezayir ile ticaret yapmak için Osmanlı’ya vergi vermiştir.
• Nizam-ı Cedit (yeni düzen) adıyla yeni bir ORDU kuruldu.
• İradı Cedit isimli ordu hazinesi kuruldu.
• Selimiye – Levent kışlası açıldı.
• Kabakçı Mustafa isyanı ile III. Selim öldürülmüştür.

Nizam-ı Cedit ordusu Cezzar Ahmed Paşa komutasında, Akka bölgesinde, Napolyon’u yenmiştir ve 1801 El Ariş antlaşması imzalanmıştır.