Tanzimat Dönemi (1839 – 1876)

Bu dönemin padişahları Abdülmecid, Abdülaziz ve V. Murad olmasına rağmen V. Murad tahta çok kısa süreli kalmıştır. Dönemin önde gelen ve bilinmesi gereken padişahları Abdülmecid ve Abdülaziz’dir.

Abdülmecid Dönemi

• Fermanlar Padişahı olarak anılır yani hem Tanzimat hem de Islahat Fermanı bu dönemdedir.
• 1858 yılında Arazi Kanunnamesi, Tımar sisteminin kalkmasıyla toprak dağıtımı amaçlanmıştır.
• Ticaret, ceza, memur kanunları Avrupa’dan örnek alınarak düzenlenmiştir.
• Nizamiye mahkemeleri kurulmuştur, ilk batılı mahkemelerdir, Hukuk’ta ikilik oluşmuştur.
• İl Genel Meclisleri ile Müslümanlar yerel yönetimi katılmışlardır.
• Meclisi Maarifi Umumiye, günümüz Milli Eğitim Bakanlığı benzeri yönetim kuruldu.
• Posta nezareti oluşturulmuştur.
• Jandarma teşkilatı kurulmuştur.
• Polis teşkilatı getirildi.
• İlk Telgraf, Edirne – Varna hattı arasına kuruldu.
• Rüsumat emaneti yani Sahil Güvenlik oluşturuldu.
• İlk Osmanlı bankası, Bank-ı Dersaadet İstanbul’da kuruldu.
• Kaime-i mutebere adında ilk kağıt para basıldı.
• Mecidiye adında ilk metal para basıldı.
• Önceki konuda işlendiği üzere Kırım Harbinde ilk dış borç İngiltere’den alındı.
• Encümen-i Daniş adında bilim heyetleri oluşturuldu.
• Mülkiye Mektepleri bürokrat yetiştirme amacıyla açıldı.
• Tercümanı Ahval Osmanlı’nın ilk özel gazetesi açıldı.
• Ceride-i Havadis adında yarı resmî gazete açıldı.
• Güllü Agop’un aktif rol aldığı ilk tiyatrolar açıldı.
• Dolmabahçe, Beykoz, Yıldız sarayları yaptırılmıştır.
• Jön Türkler tarafından denenen taht değişimi girişimi, Kuleli olayı gerçekleşmiştir, Abdülmecid tahttan indirilip Abdülaziz getirilmeye çalışılmıştır. Başarısız girişim sonucunda idam edilmişlerdir.

Osmanlı’da Darbeler (İsim olarak da olsa bilinmeli)

• Abdülaziz’in tahtan indirilmesi.
• 31 Mart darbesi, askeri bir darbedir.
• Babı Ali Baskını.

Abdülaziz Dönemi

• Galatasaray Sultanisi açıldı, burada padişahın çocukları yetiştirilmek üzere, yabancı dil Fransızca.
• Bank-ı Osmani Şahane açıldı, Osmanlı’nın merkez bankasıdır, para basma yetkisine sahiptir.
• Dışardan alınan borç parayla Dünya’nın 3. Büyük donanması yapıldı.
• Divanı Ahkamı Adliye (Yargıtay) kuruldu.
• Şurayı Devlet (Danıştay) kuruldu.
• Divanı Ali Muhasebat (Sayıştay) kuruldu.
• Vilayet Nizamnamesi düzenlemesi yapılarak, Vilayet (eyalet), Liva (sancak, il), Kaza, Nahiye ve köyler olarak yerleşim birimleri belirlenmiştir.
• İlk resim sergisi Şeker Ahmet tarafından açılmıştır.
• Darüşşafaka açılmıştır, günümüzde devam etmektedir.
• Maarifi umumiye nizamnamesi açılmıştır.
• Darülmuallimat adı altında kız öğretmen okulu açılmıştır.
• Mecelle adıyla Şer-i Hukuk düzenlemeleri yapılmıştır, Ahmed Cevdet Paşa yaptırmıştır.
• Memleket sandıkları kurulmuştur, ilerleyen süreçte Ziraat Bankasının temelleri olacaktır.
• Posta pulu bastırılmıştır.
• İlk kez yeraltı treni bu dönemde yapılmıştır.

Jön Türkler, Abdülaziz’e Meşrutiyeti ilan etmesi doğrultusunda baskı yapmıştır, bu istekleri gerçekleşmeyince bir darbe ile başa V. Murad getirilmiştir. Başarılı olamayan V. Murad ardından başa Abdülhamit gelmiştir.