Anadolu Selçuklu Kültür Uygarlık

Anadolu Selçuklu Devletinde Kültür ve Uygarlık, Büyük Selçuklu Devleti ile çok yakın benzerlik gösterir, Büyük Selçuklu Devleti ile ayrılan az sayıda farklılık aşağıda verilmiştir. Büyük Selçuklu Devletinde Kültür ve Uygarlık hakkında bilgi edinmek için buraya tıklayarak Türk – İslam Tarihinde Kültür ve Uygarlık konusuna çalışabilirsiniz.

Devlet Yönetimi

Büyük Selçuklu ile benzerlik gösterir, en önemli fark Meliklere geniş yetki verilmemesidir.

Meliklere geniş yetki verilmemesi daha önceki tecrübelere dayalı olarak Merkezi Otoriteyi Güçlendirmek amacı taşır.

Hükümdar Ünvanları

Rükneddin, Keykubad benzeri ünvanlar ile Fars etkisi görülmüştür.

Saray Görevlileri

Haccibül Hüccab – Sadrazama denklik gösterir.

Divanı Saltanat (Büyük Selçuklu ile benzerlik gösterir);

• Divanı Tuğra – Yazı, Tuğra
• Divanı Arz – Askeri – Emirül Arz
• Divanı İstifa – Maliyet, Müstefi
• Divanı İşraf – Denetleme, Müşrif
• Divanı Pervane – İkta Toprak
• Niyabeti Saltanat – Sultan yerine vekillik kavramı

Büyük Selçuklu ile Anadolu Selçuklu arasındaki büyük farklar Anadolu Selçuklu Merkezi Yönetimi daha güçlü tutmaya çalışmıştır ve Ordusunda Donanma bulundurmuşlardır.

Ordu

• Gulam Ordusu
• Devşirme Sistemi
• Bistegani – askerlere ödenen maaş
• İkta Askerleri – Tımarlı Sipahi
• Türkmen Askerleri
• Bağlı Devlet Askerleri

Toprak

Büyük Selçuklu ile benzerlik gösterir ve Has, İkta, Vakıf, Mülk olarak 4’de ayrılırlar.

Hukuk

Büyük Selçuklu ile benzerlik gösterir ve Şeri Hukuk (Kadı), Örfi Hukuk (Emiri Dad) olarak 2’ye ayrılır.

Ekonomi

• Fetüvve,  Ahi, Lonca gibi esnaf teşkilatları mevcuttur.
• Gedik Usülü – Kontrollü dükkan açma iznidir, sayılar kontrol altında tutulur, tüketici koruma.
• Narh – Fiyat ve kalite belirleme politakasıdır. Ticarette kontrol durağan ekonomi sağlanır.
• Üretici ve tüketici korunur.
• Sadece Müslümanlar üye olurlar (Osmanlıda Gayrimüslimler de üye olmaya başlayacaklardır)
• Yamak, çırak, kalfa, usta kavramları vardır.
• Mesleki eğitim verilir, kalitenin sağlanması.

Külliyeler

• En eski örneği Divriği Külliyesidir.
• Hunad Hatun Kayseri bölgesinde bulunur ve Anadolu Selçuklu Devletine ait ilk külliyedir.

Darüşşifa

• Gevher Nesibe
• Turan Melek
• Divriği

Kervansaray

• Alay Han (ilk kervansaray)
• Sultan Han (dönemin büyük kervansarayı)

Medrese

• Tokat – Yağıbasan, Danişmendlilerden kalma ve ilk medresedir.
• Kocahassan – Anadolu Selçuklulara ait ilk medresidir.
• Cacabey – Anadolu ilk Rasathanesidir.

Eserler

• Mevlana – Mesnevi
• Yunus Emre – Risaletü’n Nushiyye
• Hacı Bektaş-ı Veli – Makalat
• Gülşehri – Mantıku’t Tayr