Amasya Genelgesi (22 Haziran 1919)

Genelgeyi kaleme alan Mustafa Kemal’in yaveri Cevad Abbas Efendi’dir.

Amasya genelgesi Amasya Saraydüzü Kışlasında kaleme alınmıştır.

Milli mücadelenin ilk resmi belgesidir.

Genelgeyi imzalayanlar;

• Mustafa Kemal
• Rauf Orbay
• Refet Bele
• Ali Fuat Cebesoy

Telgrafla onaylayanlar;

• Cemal Paşa
• Kazım Karabekir

Olmayanlar;

• İsmet İnönü
• Fevzi Çakmak
• Fethi Okyar

Amasya Genelgesi Maddeleri

• Vatanın bütünlüğü, milletin bağımsızlığı tehlikededir (Kurtuluş Savaşının gerekçesi).
• İstanbul Hükümeti üzerindeki sorumluluğunu yerine getirememektedir (Kurtuluş Savaşının gerekçesi).
• Ulusun bağımsızlığını, yine ulusun azim ve kararı kurtaracaktır.
• Her türlü etkiden uzak ulusal bir kurul oluşturulmalıdır (Temsil heyetinin kurulma fikridir).
• Vatanın en güvenli yeri olan Sivas’ta Ulusal bir kongre toplanacaktır.
• Bu kongreye her ilden milletin güvenini kazanmış 3 delege katılacaktır.
• Belediyeler ve Müdafa-i Hukuk Cemiyetleri bu delegeleri seçecektir.
• Bu kongre Ulusal bir sır olarak kalacaktır (Katılımcıların ve ailelerinin güvenliği).
• Erzurum kongresi katılımcıları Sivas kongresine doğrudan katılım göstermelidir (Zaman kazanma).

Amasya Genelgesinde;

• Ulusal Bağımsızlıktan bahsedilmiştir (Milliyetçilik İlkesi).
• İlk kez Ulusal Egemenlikten bahsetmiştir (Cumhuriyetçilik İlkesi).
• Ulusal Egemenlik ve Bağımsızlık, Kurtuluş savaşının evrensel boyutudur.
• Cumhuriyet sisteminin sesleri üstü kapalı belirtilmiştir.
• Birlik ve beraberlik amaçlanmıştır.

---

Önemli Olaylar:

Mustafa Kemal, bu genelge ile İstanbul Hükümeti’nin görevlerinden ayrılarak, sine-i millet’e çekilmiştir.

Mustafa Kemal, Erzurum kongresinde askerlik görevinden istifa etmiştir (İlk sivil görevi Erzurum kongresi başkanlığıdır).

Yani Mustafa Kemal Amasya genelgesinden sonra, Erzurum kongresinden önce, Erzurum ilinde askerlik görevinden istifa etmiştir.

Mustafa Kemal’in istifası ile yerine Kazım Karabekir getirilmiştir ve ilk görevi Mustafa Kemal’i tutuklamaktır.

Kazım Karabekir, Mustafa Kemal’i tutuklamak yerine, Kazım Karabekir ve kol ordusu Mustafa Kemal’e katılmış ve emrine girmişlerdir.