"Enter"a basıp içeriğe geçin

Öğrenme Psikolojisine Giriş

Eğitim Bilimleri, Öğrenme Psikolojisi bölümünden KPSS‘de 12 soru gelmektedir. Bölümden gelebilecek soru sayısının konulara dağılımını şu şekilde verebiliriz;

  • Öğrenme Psikolojisine Giriş (1,2 soru)
  • Klasik / Tepkisel Koşullanma (1,2 soru)
  • Bağlaşımcılık (0,1 soru)
  • Edimsel Koşullanma (1,2 soru)
  • Sosyal Öğrenme (2,3 soru)
  • Amaçlı Davranışçılık (0,1 soru)
  • Gestalt Kuramı (1,2 soru)
  • Bilgiyi İşleme (2,3 soru)
  • Hümanist Kuramlar (0,1 soru)

Öğrenme Nedir?

  • Organizmada (insan ve bazı hayvanlar), yaşantı ve tekrarlar sonucu oluşan, nispetten kalıcı izli davranış değişikliğidir.
  • Öğrenilmiş bir davranışın kriterleri;
  • Yaşantıya dayalı olması gereklidir.
  • Süreklilik / kalıcı olması gereklidir.
  • Davranış değişikliği yapması gereklidir.
  • Örneğin; bisiklet sürebilmek, güzel resim çizebilmek, araba kullanabilmek.

Davranış Nedir?

Uyarıcı ve tepki arasındaki ilişkidir yani organizmanın (insan ve bazı hayvanlar) yaptığı her şeydir.

Öğrenme Ürünü Olan DavranışlarÖğrenme Ürünü Olmayan Davranışlar
YaşantıDoğuştan gelirler
SüreklilikSürekli değildir
Davranış değişikliği Yaşantıya dayalı değildir  
– İstendik davranışlar
(kasıtlı davranış süreciyle oluşur, kazanımlardır)  







– İstenmedik davranışlar
(hatalı eğitim durumlarıdır, kötü kazanımlardır)

– Doğuştan gelen davranışlar  
– Büyüme (boy, kilo, hacim, fiziksel)  
– Olgunlaşma (iş yapabilme düzeyine gelme, kalıtımla desteklenir, öğrenme değildir)  
– Refleksler (otomatik, basit ve ilkel davranışlardır, ertelenebilir, engellenemez)  
– İçgüdüler (bir türün tüm bireylerinde benzer şekilde görülen davranışlardır, hayvanlara ait)  

– Geçici davranışlar  
– Uyku  
– Narkoz  
– Alkol etkisi  
– Anatomik yapı bozulmaları (burkulma vb.)
Davranışlar Tablosu

Öğrenmeye Örnekler;

Limondan bahsedildiğinde yüzünü buruşturma ÖĞRENMEDİR.

Utanınca yüzün kızarması ÖĞRENMEDİR.

Böcek görünce çığlık atmak ÖĞRENMEDİR.

Oyuncak görünce bebeğin mutlu olması ÖĞRENMEDİR.

Fakat DİKKAT!

Limon yediğinde yüzünü buruşturma öğrenme DEĞİLDİR.

Elektrik çarptığında kişinin kasılması öğrenme DEĞİLDİR.

Soğuk havada tireme öğrenme DEĞİLDİR.

Kuşların yuva yapması öğrenme DEĞİLDİR.

Öğrenmeyi Etkileyen Faktörler

Öğrenmeyi etkileyen faktörler 3 başlık altında toplanabilirler.

Öğrenen ile İlgili Faktörler

  • Türe özgü hazır oluş durumu (genetik donanım, insanlar uçamaz, kuşlar uçar)
  • Olgunlaşma (öğrenme için ön koşuldur, olgunlaşma olmadan öğrenme olmaz)
  • Hazır bulunuşluk (öğrenmeye hazır olma düzeyidir, ilgi, istek, ön araştırma)
  • Dikkat (enerjinin belirli bir alana yoğunlaşmasıdır, istemli, bölünmüş, istemsiz olarak ayrılır)
  • Güdüleme (motivasyon, kişinin amaca yönelik davranışta bulunmasıdır, içsel ve dışsal olarak ayrılır, kendi merak ettiğimiz konulara ilgimiz içseldir, başkaları veya ödül amaçlı yapılan güdülenmeler dışsal güdülenme olarak adlandırılabilir)
  • Genel uyarılmışlık hali (dışarıdan gelen uyarıcıları alabilme potansiyelidir, etkileyenleri; ortam aydınlatması, ortam sıcalığı, uyku durumu, yorgunluk durumu, uç noktaları yoktur, optimize edilmiş bir genel uyarılmışlık halinde olmak gerekir)
  • Kaygı (insanların bir beklenti durumunda ortaya koydukları endişe halidir, gelecek zaman kaygıdır, geçmiş zaman depresyondur, optimize edilmiş bir durum yani günümüzde olmamız gerekir)
  • Yaş (20 – 50 aralığında en yüksek seviyelerdedir)
  •  Zekâ (zeka yaşı takvim yaşından büyükse avantaj bir faktördür, buradaki avantaj öğrenme hızıyla ilgilidir, tek başına yeterli değildir)
  • Aktarım / transfer (önceden öğrenilen bir durumun yeni bir öğrenmeyi kolaylaştırma ya da zorlaştırma etkisidir, Kolaylaştırma durumu psikomotor veya zihinsel olabilir, zorlaştırma durumu sadece psikomotorla ilgilidir)

Kolaylaştırma durumu olumlu bir aktarımdır örneğin; bisiklet süren bir insanın motorsiklet kullanmayı daha rahat kullanmasıdır. Matematik iyi bilen bir insanın Fizik dersini de kolay anlaması yine kolaylaştırma örneğidir olumlu bir aktarımdır.

Zorlaştırma durumu olumsuz bir aktarımdır örneğin; Q klavye düzenine alışmış bir insanın F klavye düzenine çok daha zor alışması zorlaştırma örneğidir ve olumsuz bir aktarımdır.

  • Unutma / Ket vurma (bu durumda iki öğrenme durumu vardır bunlar eski ve yeni öğrenme durumudur, iki öğrenme durumunda birinin diğerini unutturması haline ket vurma denir, ileriye ket vurma durumunda yeni bilgiye ket vurulur, geriye ket vurma durumunda ise eski bilgileye ket vurma olur yani unutulur. DİKKAT! – eski öğrenmenin, yeni öğrenme durumundan sonra tekrar aynı eski öğrenmenin durumu olması eski öğrenmeyi yeni öğrenme yapmaz yani eski öğrenme her zaman eski öğrenmedir)

Öğretenle ve Yöntemle İlgili Faktörler

  • Konunun yapısı (bütün veya parça)
  • Zaman (aralıklı çalışma, toplu çalışma olarak 2’ye ayrılır, düzenli olarak çalışma ile sınavdan bir gün önce çalışma durumuna benzetebiliriz, düzenli çalışma daha kalıcıdır)
  • Öğrenci aktivitesi (etkin katılım, yaparak ve yaşayarak öğrenme durumudur, öğrenci öğrenme durumunda ne kadar aktif olursa o kadar kalıcı öğrenme gerçekleşmiş olur)
  • Geribildirim (dönüt ve düzeltmeler, amacı hatasız öğrenmeyi sağlamaktır, hatayı düzeltmektir)

Öğrenme Malzemesi ile İlgili Faktörler

  • Algısal ayırt edicilik (bilginin uyarıcı davranışlar ile ön planda algılabilmesidir, örneğin; önemli yerlerde ses tonu değişimi, beden dilini kullanma, renkli kalem kullanma vb.)
  • Kavramsal gruplandırma Kavramsal gruplandırma (bilgi aktarımında kavram haritaları kullanılır, bilgiyi düzenli ve sistemli aktarır, kalıcı öğrenme sağlar. Genelden özele doğru bir sistem oluşturulur, objektiftir)
  • Anlamsal çağrışım (eski ve yeni bilginin ilişkilendirilmesidir, öğrenenin zihninde hali hazırda bulunan şemalar ile ne kadar bağlantı kurulursa öğrenme o kadar kalıcı olur)
  • Telaffuz edilebilirlik (bilgilerin okunuşlarının bilinmesi, kolay olması ve kavranabilmesi durumunun öğrenmeye etkisidir)


Arkadaşlarınızla Paylaşın:

İlk Yorumu Siz Yapın

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir