Türkiye’nin Ana Yer Şekilleri – Dağlar

Türkiye’nin Dağları

a) Oluşumuna Göre Dağlar

Kıvrım dağlar; güneyde ve kuzeyde yer alırlar. Toroslar ve Kuzey Anadolu dağları birer kıvrım dağlarıdır. Yer şekillerinin Antiklinal kısımlarına dağ denir. Bu dağlar kıyıya paraleldir.

Dağların kıyıya paralel olması nedeniyle;

• Kıyı çizgisi sade olur, girinti çıkıntı az olur.
• Boyuna kıyı tipi görülür.
• Koy, körfez, delta, ova, liman ve ada oluşumu azdır.
• Kıta sahanlığı dardır (deniz altına uzanan kara parçası uzunluğu).
• Kıyılar derindir.
• Falezler (dik yamaçlar) fazladır.
• Orografik yağışlar yani yamaç yağışları sıklıkla yaşanır (denize bakan yamaçları).
• Kıyı ile iç kesimler arası iklim ve bitki örtüsü farklıdır.
• Kıyı ile iç kesimler arası ulaşım güç ve maliyetlidir.

Kırık Dağlar

Egede Kırık Dağlar (Horst) ve Grabenler

Aşağıdaki Ege bölgesi için düzenlenen Horst ve Graben listesi sıralıdır;

• Kaz Dağı – HORST
• Edremit – GRABEN
• Madra Dağı – HORST
• Bakırçay – GRABEN
• Yunt Dağı – HORST
• Gediz – GRABEN
• Bozdağlar – HORST
• Küçük Menderes – GRABEN
• Aydın Dağı – HORST
• Büyük Menderes – GRABEN
• Menteşe Dağı – HORST (Egede kıyaya paralel uzanan tek dağ)

Volkanik Dağlar

İç Anadolu

• Karacadağ Dağı
• Karadağ Dağı
• Melendiz Dağı
• Erciyes Dağı
• Hasan Dağı

Doğu Anadolu

• Nemrut (1441 yılında patlamıştır, kraterinde göl vardır)
• Süphan
• Tendürek
• Ağrı (Türkiye’nin en yüksek zirvesidir, Atatürk Zirvesi)

Doğu Anadolu

• Nemrut (1441 yılında patlamıştır, kraterinde göl vardır)
• Süphan
• Tendürek
• Ağrı (Türkiye’nin en yüksek zirvesi, Atatürk Zirvesi)

Güney Doğu Anadolu

• Karacadağ (Türkiye’nin tek kalkan volkan dağıdır)

Ege

• Kula volkanları (Manisa Kula, en genç volkanlardır)
• Uludağ (Bursa, iç püskürüktür, BOTALİT)

b) Bulunduğu Yere Göre Dağlar

Güney Anadolu Dağları (Toroslar)

• Batı Toros; Bey, Sultan, Geyik, Dedegöl
• Orta Toros; Aladağlar, Bolkarlar, Tahtalılar, Binboğa
• Güneydoğu Toros; Malatya Dağları, Muş Güneyi Dağları, Cilo – Buzul Sat Dağları

Kuzey Anadolu Dağları

• Kaçkarlar (Kuzey Anadolu’da en yüksek dağ)
• Giresun Dağları
• Canik Dağları
• Küre, Ilgaz, Köroğlu, Bolu
• Samanlı (Marmara bölgesi)
• Yıldız (Marmara bölgesi)

Batı Anadolu Dağları

• Murat Dağı

İç Anadolu Dağları

• Elma Dağ

Doğu Anadolu Dağları

• Palandöken (Erzurum)
• Mercan Dağları