Kurulan zararlı cemiyetlere karşı, yararlı cemiyetler kurulmuştur ve 2 tarafta kendine dayanak olarak Wilson İlkelerini göstermiştir.
Zararlı Cemiyetler
Azınlıkların Kurduğu Zararlı Cemiyetler
Yunanistan tarafından kurulan;
- Mavri Mira (Kara Gün)
- Etnik-i Eterya
- Pontus Rum
- Kordos
Ermeniler tarafından kurulan;
- Hıncak
- Taşnak – Sütyun
- İntikam Alayı
Yahudiler tarafından kurulan;
- Alyans – İsrailit ve Makabi
- Arzu Mevud yani vaadedilmiş topraklarda devlet (İsrail) kurarak başarılı olan tek cemiyet olmuştur.
Türklerin Kurduğu Zararlı Cemiyetler
- Sulh ve Selameti Osmaniye
- İslam Teali
- Kürt Teali
- Wilson İlkeleri (ABD Mandasını savunmuşlardır)
- İngiliz Muhipler (Damat Ferit üyesidir, İngiliz Mandasını savunmuşlardır)
- Nigehban Askeri Cemiyeti
- Hürriyet ve İtilaf Fırkası (Damat Ferit’in Partisi)
Yararlı Cemiyetler
- Kars İslam Şurası
- Geçici Hükümet kurmuştur.
- Trakya Paşaeli Cemiyeti
- Osmanlı yıkılırsa yeni devlet kurmayı hedeflemiş, Yunanistan ile mücadele etmiştir.
- İzmir Reddi İlhak
- İzmir direnişi yapıp, Yunanistan ile uğraşmışlardır.
- Trabzon Muhafaza-i Hukuku Milliye Cemiyeti
- Kuzeyde hem Yunanistan hem de Ermenilerle mücadele etmiştir.
- Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti
- Gazeteler ile halkı bilinçlendirmeyi hedeflemiştir, önemli bir gazetesi Albayrak’tır.
- Şark Vilayetleri Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti
- Doğu bölgesinde Türk nüfusu azaltma çalışmalarını engellemeye çalışmışlardır.
- Kilikyalılar Cemiyeti
- Çukurova civarında Ermeniler (İntikam Alayı) ile mücadele etmişlerdir.
- Milli Kongre Cemiyeti
- Başkanı Dr. Esad Işık’tır. Silahlı mücadele yoktur, basın ve yayın yoluyla mücadele etmişlerdir, cemiyetlerin birleşmesini öngörmüşlerdir. Kuvâ-yi Milliye kavramı ilk kez burada kullanılmıştır.
- Karakol ve Mimmim Grubu
- Anadolu’ya silah taşımışlardır.
- Anadolu Kadınları Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti
- Kadınları milli mücadelede görevlendirilmesini amaçlamışlardır.
- Anadolu Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti
- Mustafa Kemal tarafından Sivas kongresinde cemiyetler bir çatı altında toplanmışlardır.
Olumlu ve Olumsuz Raporlar
Olumlu Raporlar
Amiral Bristol Raporu
Batıda Yunanistan haksızdır, Türkler çoktur ve haklıdır, demiştir.
General Harbord Raporu
Doğuda Ermeni haksızdır, Türkler çoktur ve haklıdır, demiştir.
Samsun Raporu
Samsun’da Rum-Yunanistan haksızdır, demiştir.
Dr. Esad Işık Raporu
İzmir’de Yunan haksızdır, demiştir.
Sandler Raporu (DİKKAT! Milli mücadele döneminde değildir, 1938 yılı raporudur)
Hatay’da Türk çoktur ve haklıdır, demiştir.
Olumsuz Raporlar
General Milne Hattı – Raporu
Yunanistan’ı korumak için yapılan Kuvâ-yi Milliye ile arası hat ile ilgili rapordur.
Hrisantos Raporu
Karadeniz’de Rum devleti kurulmasını desteklemiştir.
King-Crane Raporu
ABD mandasını savunur.
İlk Yorumu Siz Yapın