Tolman ve Öğrenme; öğrenme, çevreyi keşfetmektir.
Tolman ve Davranış; davranış, amaçlıdır, bilişseldir ve molar yapıdadır.
Tolman ve Gizil / Örtük Öğrenme
Gizil öğrenme, farkına varmadan, ödül olmadan ve bilinçsizce yapılan öğrenmelerdir. Organizma, ihtiyaç durumuna kadar bu öğrenmenin farkında olmaz. Ne zamanki ihtiyaç ortaya çıkar, bilginin farkına varılır.
Örneğin; her gün aynı yolda giden bir kişinin, yol üzerinde bulunan etraftaki mekân bilgisini de farkına varmadan öğrenmesidir.
Bilişsel Harita; çevreyi keşfettikçe, zihinsel harita genişler.
Yer Öğrenme Yeteneği; kişinin çevre ve mekân bilgisini zihnine yerleştirme yeteneğidir.
Bilişsel Senaryo; farkına varmadan yapılan zihinsel kurgulardır.
Tolman ve Temel Kavramlar
1. Örtük / Gizli Sönme
Farkına varmadan zihinsel haritaya kaydolan bilgilerin, kullanılmadığında yine farkına varmadan zihinsel haritadan silinmesidir.
2. Katheksis / Cathexes
Doğuştan gelen belirli dürtülerin (açlık, susuzluk, uyku) belirli ihtiyaçlarla dürtülmesidir. Olumlu (İlişkilendirmek) ya da olumsuz (İlişkilendirmemek) olabilir.
Olumlu Katheksis; açlık durumunda kültürel olarak, İtalya’da makarnayla, Türkiye’de kebapla ilişkilendirilebilir.
Olumsuz Katheksis; Müslümanlar veya Museviler ne kadar aç olurlarsa olsunlar, açlıklarını domuz etiyle ilişkilendirmezler.
3. Eşdeğer İnançlar
Asıl amaç ile alt amaçların yer değiştirmesidir, paranın asıl amacı hayatı idame ettirmektir, alt amaçları olan; statü, hava atmak, konfor bazen asıl amacının yerine geçer.
4. En Az Çaba İlkesi
Amaca ulaştıran en kısa yolu seçmektir. En az enerjiyle en fazla verimi elde etmektir, diyebiliriz.
5. Dürtü Ayrımları
Organizma dürtülerinin farkına vardığında daha amaçlı eylemlerde bulunur. Kişinin kendi ihtiyaçlarının farkında olmasıdır.
6. Güdülenme
Algısal vurgulayıcı anlamına gelir, daha fazla istek duyduğunda daha fazla amaca odaklanır.
7. Beklenti / Denence
Beklentinin Doğrulanması; beklenti doğrulanırsa davranış devam eder.
Beklentinin Doğrulanmaması; beklenti doğrulanmassa davranış kalkar.
Örneğin; arkadaşının tavsiye ettiği filmler güzel çıkarsa tekrar tavsiye istersin, fakat hayal kırıklığı olursa yani filmi beğenmezsen tekrar film tavsiyesi istemezsin.
8. Alan – Biliş Yolları
Bir problem durumunda organizmanın ortaya koyduğu çözüm stratejileridir.
9. Öğrenme Değişkenleri
3’e ayrılırlar.
- Çevresel Değişkenler; ışık, ısı, ortam vb.
- Bireysel Değişkenler; hormonlar, kalıtım, yaş, cinsiyet vb.
- Ara Değişkenler; ilgi, istek, tutum, beklenti vb.
İlk Yorumu Siz Yapın