Kimlik türlerini belirleyen arayış ve karar alma durumlarının olma ya da olmamasıdır. Bununla beraber bu kararı kişinin kendisi vermesi veya başkasının onun adına vermesi kimlik türünde belirleyici etken olmaktadır. Bu etkenler çerçevesinde kimlik türleri ve özelliklerini aşağıda tablo haline getirdik.
| Kimlik Türü | Arayış | Karar |
| Başarılı (üst) | + | + (Kendi) |
| İpotekli (alt) | – | + (Başkaları) |
| Gölgeli (alt) | + | + (Başkaları) |
| Ertelenmiş (üst) | + | + (Erteleme) |
| Dağınık (alt) | – | – |
Ters Kimlik; çevre ile zıt, negatif kimliklerdir.
Bağlanma Kuramları
1. Bebeklik
a) Güvenli Bağlama
Güvenli
İnsanlar, kendilerine bakan, ihtiyaçlarını karşılan, kendisiyle ilgilenen kişilere de bağlanma yapabilirler, anne olmak zorunda değildir.
Ayrılık Kaygısı
Bebekler 8. Aydan itibaren bir anne kaybetme korkusu yaşar, anne odadan çıktığında ya geri gelemezse korkusu oluşur. Güvenli bağlanma yapan bebekler anne gittiğinde bile geleceğinin farkında olurlar.
b) Güvensiz Kaygılı Bağlama
Çelişkili, Kararsız, Kuşkulu, Dirençli, İkircikli
İki duygu arasında kalma durumu oluşmasıdır. Anne odadan çıktığında çocuk ağlamaya başlar ve anne odaya geri geldiğinde sarılır fakat bir taraftan anneyi tekmeler.
Kaçınan / Kaçınmalı
Anneyle bağını kopartmış, beklentisini yitirmiş bebek davranışıdır. Annenin yarattığı boşluğu başka bir insanla çok rahat kapatırlar, sıkıntılı bir durumdur.
Yönü Belirsiz (Örgütlenmemiş)
Çocukluk döneminde şiddet ve istimara maruz kalmış çocuklarda oluşan bir durumdur. Kimseye bağlanamazlar.
2. Yetişkinlik
a) Güvenli
Benlik modeli POZİTİF, başkalarına verilen model POZİTİF olan durumdur.
Kendine güvenen, olgun insan durumu.
b) Kayıtsız
Benlik modeli POZİTİF, başkalarına verilen model NEGATİF olan durumdur.
Kendine değer veren bencil insan durumu.
c) Saplantılı
Benlik modeli NEGATİF, başkalarına verilen model POZİTİF olan durumdur.
Kendini değersiz gören fakat herkesi değerli gören insan durumu.
d) Korkulu
Benlik modeli NEGATİF, başkalarına verilen model NEGATİF olan durumdur.
Kendini ve çevresini önemsiz gören, boş vermiş insan durumu.
Anne Baba Tutumları
1. Otoriter, Yetkici, Baskı Kuran
Çocuklarını seven fakat kendi kurallarına göre anlayışını benimseyen aile tipidir.
2. Aşırı Hoşgörülü, İzin Verici
Çocuğun tüm davranışlarını onaylayan ve sınırsız yetkiler veren aile tipidir.
3. Aşırı Koruyucu
Çocuklara karşı her yönden aşırı korumacı davranan aile tipidir, özerklik dönemine zararlıdır.
4. Tutarsız
Anne ve baba arasında ya da kendi başlarına çocuğa karşı tutarsız davranmaları durumudur.
5. İlgisiz, İhmalkâr
Anne ve babanın merkezinde çocuk yoktur. Zor anne babadan güçlü karakterler çıkabilir.
6. Reddedici
Çocuğu onaylamaz, dayak ve fiziksel şiddet uygular.
7. Mükemmeliyetçi
Her zaman beklentileri yüksek olan aile tipidir, 95 alan çocuğuna benim çocuğum 100 almalı diyebilen ailelerdir, sıkıntılı bir durumdur.
8. Demokratik
Kararları çocukla birlikte almak isteyen aile tipidir, koşulsuz sevgi içerir, sağlıklı bir durumdur.
Sandra Bem Cinsiyet Rolleri Kuramı
Bu kuram kısa fakat bilinmesi gereken bir kuram türüdür, o yüzden konuyla ilgili ek olarak verilmiştir.
Kuram, Cinsiyet rollerini Erkeksi, Kadınsı, Androjen, Belirsiz roller olarak 4’e ayırır;
Erkeksi; koruyucu olmak, mücadele etmek, araba kullanmak erkeksi rollerdir.
Kadınsı; merhamet etmek, annelik yapmak, şefkat göstermek kadınsı rollerdir.
Androjen; bir erkeğin ihtiyaç duyduğunda kadınların yapabildiği işleri yapmasıdır, bir kadınında ihtiyaç duyduğunda erkeklerin yapabildiği işleri yapmasıdır.
Belirsiz; nerde ne yapacağını bilmeyen insan tipidir, aşırı baskın ya da aşırı duygusal davranır.
İlk Yorumu Siz Yapın